Kulturno-istorijski kontekst
Kulturno-istorijski značaj područja Savamale s kraja 19. i početkom 20. veka, zauzima značajno mesto u istoriji grada Beograda i Republike Srbije. Od obnavljanja srpske države posle turske vlasti do stvaranja kraljevine Jugoslavije za nepunih sto godina, nekadašnja periferija Beograda, Sava mahala i savski liman su zahvaljujući položaju na graničnom prelazu između Srbije i Austrije, carini i trgovini, postali centar ekonomske i finansijske moći srpske države. Nekada neuređeno savsko priobalje postepeno je dobijalo formu u skladu sa rastućom ekonomijom; Bara Venecija je nasuta, stvoren je prostor za potrebe železnice, izvršena parcelacija, započeta izgradnja pristaništa i keja, izgrađeni su trgovački magacini, lokali, hoteli, privatne palate, finansijski objekti i uređivani javni prostori. Privredni zamajac savskog priobalja dodatno je podstakla elektrifikacija, izgradnja železničke infrastrukture (pruga, most i stanica), tramvajske pruge, privrednih objekata i reprezentativnih stambenih zgrada.
Takav privredni rast dovodi do formiranja lokalnog centra sa autentičnim ambijentom koji su činili "Beogradska zadruga", hotel "Bristol" i niz drugih značajnih građevina, poput stambenih objekata: Dimitrija Markovića, braće Krsmanović (Karađorđeva broj 59), trgovca Đurića (Karađorđeva broj 40), trgovca Milišića (Karađorđeva broj 42), trgovca Nikolića (Karađorđeva broj 44), trgovca Perovića (Crnogorska broj
, Luke Ćelovića (Kraljevića Marka broj 2) i trgovca Đorđa Vuča (Karađorđeva broj 61). Sve navedene objekte projektovali su najznačajniji arhitekti Srbije s početka 20. veka: Andra Stevanović, Nikola Nestorović, Jovan Ilkić, Dimitrije T. Leko i drugi.
Zahvaljujući razvoju novih ideja, privatnom preduzetništvu i izgradnji, s kraja 19. i početkom 20. veka, prostor Savskog priobalja doživljava brz preobražaj i urbani razvoj, stvarajući potpuno novu sliku grada.
Geopolitičke promene nakon Prvog svetskog rata, nestajanje Habzburške monarhije i nastanak nove države Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, dovele su do fizičkog zamiranja i zanemarivanja područja Savamale. Beograd je postao glavni grad jedne daleko veće države, reka Sava nije više bila granica dveju država, a grad je započeo svoje širenje i na levoj obali Save. Današnjim pogledom na Karađorđevu i okolne ulice, tek se nazire sjaj koji su one imale početkom 20. veka. Od druge polovine 20. veka do danas, ideje izgradnje i uređenja savskog priobalja nisu napuštale graditelje Beograda.
Ja volim bare i ne treba ih dirati, ali koji to grad ima baru u urbanoj zoni. Tako da se uvijek tu nešto gradilo.
Demokrate su htjele nešto tu praviti.
Prijavite se
Registruj se
FAQ
Pretraga
