I found this:
http://www.znanje.org/i/i21/01iv05/01iv0524r/karta.htm
1. Manastir Mostanica
Smjesten je na padinama planine Kozare, na izvoru rjecice Mostanice, na oko petnaest kilometara od Kozarske Dubice.
Nastao je kao beleg postojanja Srba izmedju rijeka Une, Save i Sane. Po legendi temelji manastira vezuju se za kraljeve iz loze Nemanjica, Dragutina i Milutina. Prvi vjerodostojni tragovi o postojanju manastira na danasnjem mjestu datiraju iz prvih decenija 16. vijeka. Za to vrijeme manastir je deset puta paljen od dusmanske ruke a osam puta je pustosen.
2. Manastir Gomionica
Gomionica je manastir na istoimenoj rjecici, 40 km zapadno od Banje Luke. Vjeruje se da je gradjen u drugoj polovini 16. vijeka mada prvi pisani pomen potice iz 1648. godine. Bazilikalne je osnove, ima polukruznu apsidu, kupolu i narteks. U crkvi se nalaze stare ikone, djela slikara Konstantina s kraja 18. vjeka.
3. Manastir Krupa na Vrbasu
Smjesten je dvadesetak kilometara uzvodno od Banje Luke i predstavlja zaduzbinu kralja Milutina. Prema dostupnim izvorima podignut je zadnjih 13., odnosno pocetkom 14. vijeka. Monasi Krupe na Vrbasu podigli su i manastir Krupu kod Obrovca u Dalmaciji 1317. godine. Manastir Krupa na Vrbasu zapustio je krajem 17. vijeka u vrijeme tursko - austrijskih ratova. U medjuvremenu podignuta je crkva brvnara, dok je manastir bio u rusevinama sve do odlaska Turaka sa ovih prostora. Manastir je obnovljen u drugoj polovini 19. vijeka, najvise zaslugom mitropolita sarajevskog, Save Kosanovica uz aktivno ucesce naroda iz okolnih sela, parohiskih crkava i posebno prilozima manastira Gomionica.
Od strane ustasa manastir je po drugi put porusen i spaljen 1914. godine, a obnovljen je tek sezdesetih godina. Uskoro bi trebala da pocne obnova, kako manastira tako i manastirskog konaka, za sta je vec izradjena projektna dokumentacija.
4. Manastir Liplje
Na pola puta Banja Luka – Doboj, nedaleko od Teslica, na pitomoj zaravni usca potoka Mlijecnice u rjecicu Bistricu, na sjevernoj padini planine Borje, smjesten je srednjovjekovni manastir Liplje. Po zivom narodnom predanju manastir je zaduzbina Sv. Save, ali prema poznatim istorijskim izvorima ( Krusevski pomenik ) pominje se tek krajem 15. vijeka. Prvo je bio posvecen Sv. Nikoli, ali je,nakon obnove u 19. vijeku, osvecen u cast Blagovestenja Presvete Bogorodice. Manastir Liplje spada u red izuzetno elegantnih crkvenih gradjevina i danas je centar duhovnog zivota srpskog naroda ovoga kraja.
5. Manastir Ozren
Manastir Ozren je centar vjerskog i duhovnog zivota Srba u slivu srednjeg toka rijeke Sprece i podrucija planine Ozren.
Prvi pisani podatak o sadasnjoj crkvi manastira Ozren potice iz 1587 godine. Radovi na gradji ove crkve,koja po svojim arhiktetonskim osobinama pripada 16 vijeku, poceli su vjervatno posle 1557 godine kada je dolaskom patrijarha Makarija Skolovica na presto srpskih patrijarha u Peci, uzpostavljeno normalno organizaciono stanje u srpskoj crkvi i pocela obnova crkava i manastira.
Cujuci vjekovnu tradiciju ozrenski su neimari dali crkvi krstoobraznu osnovu sa kupolom koja se oslanja na slobodne stubce i pripratu kvadratne osnove.Na stubcima pociva kockasto postolje,tambura,koja se izdize visoko iz krova.Kube je spolja osmostranu a iznutra okruglo. Na svakoj spoljnoj strani probijen je jedan prozor, ima ih dakle osam, odakle na sredini crkve pada obilna svijetlost. Ladja crkve poprecni travej iste su visine dok su priprata i mala,spoljna petostrana oltarska apsida, nize.
6. Manastir Sveta Trojica
Manastir je izgradjen u Vozucici na temeljima bivseg manastira-zaduzbine kralja Dragutina Nemanjica. Izgradjena je u periodu 1856-1859, a osvecenje crkve izvrseno je tek nakon 6 godina,u ponedeljak 24. maja (po starom kalendaru) 1865 godine na drugi dan Svete Trojice-Duhova.Prema podacima i monografije,koju je pod naslovom «Manastir Vozucica u Bosni» napisao prof. dr. Milenko S. Filipovic i 1940 godine stampao u Skoplju, duzina crkve iznosi 16,60 a sirina 9,50 m sa debljinom zidova 76–78 am (arfin). Unutrasnje prostoriej i njihov raspored ostao je netaknut,prva priprata,pa srednji dio (sa desnom i lijevom pijevnicom) i oltarom sa Casnom trpezom na istoku.
Gavni majstor-neimar bio je Josif Masimof (prezime se nezna) iz sela Bukovica, pod Ozrenom.
7. Manastir Lomnica
Lomnica je manastir nedaleko od Sekovica kod Vlasenice, u Republici Srpskoj, sa crkvom Sv. Djordja. Pominje se u 15. vijeku: obnovljen je 1578. kada je slikan ikonostas i pisan tipik. Jednobrodna gradjevina sa pripratom i spolja petostranom apsidom. Pocetak zivopisanja pada odmah posle obnove, ali je vecina fresaka uradjena 1607/8. za vrijeme igumana Prohora, a po zelji monaha Genadija i Akakija. Djelo je cetvorice majstora osrednjih mogucnosti i obrazovanja: dva Jovana, Georgija i Nikole. Posebnu dragocjenost predstavlja ikonostas poznatog slikara Longina, zavrsen 1577/78. godine.
8. Manastir Papraca
Papraca je manastir u Republici Srpskoj, na izvoristu rijeke Sprece, na pola puta izmedju Sekovica i Zvornika, sa crkvom Blagovestenja iz oko 1540. Danasnja gradjevina je razvijenog trikonhalnog plana s kupolom, pripratom i prostranom spoljnom pripratom. Oltarski prostor je trodjelan sa naglasenim proskomidijom i djakonikom. Izuzev spoljne priprate crkva je bila u cjelosti zivopisana sredinom i u drugoj polovini 16. vijeka. ali se sacuvalo malo fragmenata.
9. Manastir Sase
Nalazi se u istoimenom rudarskom naselju, ukljesten u brdima izmedju Srebrenice i Bratunca, sagradjen je 1242. godine. Zaduzbina je Urosa Nemanjica, ciji je krst dugo vremena cuvan u ovom manastiru. Inace, stari srednjovjekovni manastir u Sasama bio je metoh ( imanje ) manastira u Hilandaru.
Temelji i zidovi crkve u Sasima iskopani su i obnovljeni 1850. godine, a 1989. postavljen je novi bakarni krov. Tokom 1989. manastir u Sasima proslavio je 750 godina postojanja.
Manastir je pocetkom 1992. demoliran i opljackan.
10. Manastir Dobrun
Nalazi se izmedju Vardista i Visegrada,na rijeci Rzavu.Osnovali su ga zupan Pribil i njegovi sinovi Stefan i Petar.Ovaj posljednji je, 1383, kao monah Jovan, sazidao i zivopisao pripratu. Vec 1393, kad su Turci prvi put provalili u Bosnu,manastir je stradao; Obnovili su ga despot Stefan Lazarevic i kneginja Milica. Negdje na granici 18 i 19 vijeka manastir je opusteo. Crkva je temeljno restaurirana 1884, ali je u Drugom svjetskom ratu gotovo razorena. Najvecu vrijednost ove gradjevine predstavljaju freske,a medju njima su najznacajnije istorijski portreti, kojih je bilo osam.Pored zupana Pribila i njegovih sinova Stefan i Petra, tu su bili i portreti manastirkog igumana Jefrosima i jednog protovestijara (ministra financija), koji, inace, ide u red najizrazitijih portreta naseg srednjeg vijeka.U nauci je ostalo nerazjasnjeno koga predstavlja slika vladara i vldarke sa njihovim malim sinom,signiranih kao Stefna i Jelena: kralja Tvrtka I, kralja Dusana ili kneza Lazara sa porodicom.Narocit interes izazvala je slika Svetog Petra prizrenskog, datog u bisti, medaljon. Ostale freske su prikazivaole razne hriscanske svetitelje i bozanska lica ali potpun sud o njima nije se mogao donjeti nikad, jer su sacuvani samo njihovi ostatci.
11. Manastir Presvete Bogorodice
Manastir Presvete Bogorodice u Knezini, srpskom mjestu na Romaniji, smjesten je dvanaest kilometara sjeverozapadno od Sokoca u blizini izvorista rjecice Biostice, izgradjen je 1968. godine na temeljima stare srednjovjekovne crkve brvnare. Knezina je, po narodnom predanju, dobila ime po bratu Marka Kraljevica – Andrejasu, a po istom predanju tada je u Knezini postojao srpski pravoslavni manastir.
Manastir u Knezini pripada Dabrobosanskoj eparhiji.
12. Manastir Zitomislic
Manastir Zitomislic, s crkvom Blagovestenja Presvete Djeve Marije nalazi se kod Mostara.Crkva je jednobrodna bez kupole,sa otlarskom apsidom i dogradjenim zvonikom nad ulaznim trijemom; Gradjena je od kamena i pokrivena kamenim plocama.Nezna se kad je manastir podignut;Obnovljen je 1566 godine trudom brace Petra i Jovana iz vlastelinske porodice Hrabrena.Za vrijeme turske okupacije manastir je bio jedan od najznacajnijih kulturnih centara u Hercegovini. Njegovi monasi su odrzavali veoma tjesne kulturne i politicke veze sa nizom srpskih manastira van Hercegovine,pa i sa srpskim manastirima u Jerusalimu i na Svetoj Gori.U Zitomislicu su tada sakupljene mnoge rukopisne knjige (iz 16–18.v.) i srebrne bogosluzben sasude. Iz 1609 godine (kada je crkva ponovo zivopisana) sacuvan je samo portret jednog ktitora. BOgati duborezni ikonostas rezbario je i ikone za njega zivopisao zograf Mihajlo 1718 godine. A proiguman Serafijon je izradio vanredne duborezne dveri.
Ustase su, 1942 godine,spalili manastir a njegove monahe pobili.Zitomislic je miniran i do temelja porusen 1992 godine.
13. Manastir Dobricevo
Smjesten je na desnoj obali Trebisnjice, nedaleko od Trebinja. Njegovo osnivanje se pripisuje caru Konstantinu i Nemanjicima. u izvorima manastir se prvi put pominje u 17. vijeku, iako mnogi elementi ukazuju na njegovo ranije postojanje. Za izgradnju crkve Svetog Vavedenija, koja se nalazi u sastavu manastirskog kompleksa upotrebljen je domaci kamen krecnjak. Crkvu je zivopisalo nekoliko majstora. Prema jednom zapisu, na freskama je radio slikar Teodor, a 1745. ikonostas je oslikao zograf Rafailo Dimitrijevic iz Risna.
Manastir je nekoliko puta nastradao. Opljackan je 1549. ili 1680, dok mu je unutrasnjost u dva maha (1672. i 1914.) gorela. U poslednjem pozaru 1914. godine, kad su Austrijanci zapalili crkvu, ostecen je zivopis, koji je i inace dosta stradao od vlage.
14. Manastir Duzi
Manastir se nalazi u selu Duzi, sedam kilometara od Trebinja, na putu Trebinje – Dubrovnik. Nastao je u novije doba (18. vijek ). Osnovan je nakon razaranja manastira Tvrdos, a u njemu su se jedno vrijeme nalazili hercegovacki mitropoliti. Prvi put se spominje kao crkva Uspenja Bogorodice. Rusen je vise puta.
15. Manastir Tvrdos
Manastir se nalazi kod Trebinja sa crkvom Uspenja Bogorodice zarseno 1510; velika gradjevina imala je osnovu u obliku pravougaonika koji se na istku zavrsava sa tri polukruzne apsid; trobrodnost su naglasavale tri reda stubova,dok se na srednjim brodom nalazila kupola;na zapadu je bila dosta uza priprata.Godine 1510 freske je uradio dubrovacki slikar Vicko Lovrov.Stradala je 1694 u vrijeme turskom-mletackih ratova,a u trecoj deceniji 20. vijeka ponovo je podignuta.
16. Hercegovacka Gracanica
Hercegovacka Gracanica se nalazi nedaleko od Trebinja. Sazidana je po uzoru na manastir Gracanica sa Kosova. Podignuta je u spomen Jovana Ducica.
Prijavite se
Registruj se
FAQ
Pretraga
