|
Pobjeda komunizma bila je težak šok za Rim.
Ali ipak on ni u kom slučaju nije izgubio živce.On se tješio time , „da pravoslavna crkva ne posjeduje više nikakve povlastice i da katolička crkva ne podliježe nikakvoj zakonskoj diskriminaciji“.
Ponekad je uništenje carizma smatrano kao „Božje proviđenje“ , naročito što su se u Rimu nadali da „anarhistički“ boljševizam ne može dugo postojati i da će oni sami požnjeti plodove.
Tako je baron Monti , jedan papin blizak prijatelj (Benedikta XV) kazao da je Njegova Svetost mišljenja „da tek kad jednom prođe talas vjerskih progona , zločini i krvoproliće bi jednog dana , mogli da koriste širenju katoličke vjere“.
Sve u svemu vrijeme je Vatikanu izgledalo prije povoljno za crkvenu uniju.
Lisakovski . . . koji je pri Papskoj stolici zastupao Kolčakovu kontrarevolucionarnu vladu , koja je 1918/19. privremeno vladala istočnim dijelom carevine , izvještavao je 23. jula 1919. godine čak o „simpatiji koju papa danas pokazuje prema Rusiji“.
Ta se simpatija zapravo odnosila na . . . kontrarevoluciju.
Tako je Lisakovski pisao 14. oktobra 1919. godine povjerljivo ministru inostranih djela Kolčakovljeve vlade , S.D.Šazonovu : „ Sveta stolica stoji sa simpatijama i dalje prema(bjelogardejskoj) Rusiji i podupire borbu protiv boljševizma , koji naročito suzbija.
U svom motuproprio „Bonum sana“ od 25. jula 1920. godine papa je izričito osudio boljševizam i upozorio na realizovanje „jedne univerzalne republike potpune jednakosti ljudi i zajednice dobara , gdje bi iščezla svaka razlika među nacijama i gdje se ne priznaje nikakav autoritet oca nad djecom i države nad građanima , niti Boga nad ljudskim društvom.“
Ipak Benedikt XV je bio dovoljno moralno oguglao da je svoje poslove mogao da pravi i s komunistima koji su plivali u krvi.
Ne svjedoči samo tadašnji italijanski ministar inostranih poslova , grof Sforca - koji se poslije Musolinijevog preuzimanja vlasti povukao i postao jedan od najogorčenijih protivnika fašizma , nego je čak i istoričar fon Zikel koji se inače divio papstvu svrstao Benedikta u „tip beskrupuloznog kurijalnog prelata koji se ničeg ne užasava“.
Samo se treba podsjetiti , na vatikanske glasine o njegovom ubistvu državnog podsekretara i ranijeg uditore-a nuncijature u Minhenu i Beču . . . Tarnasija.
Poslije sloma carske vladavine , papa je osnovao „Odsjek za poslove orijentalne crkve“ i Orijentalni institut kao instrumente za širenje katolicizma na Istok.
10. marta 1919. godine Benedikt je . . . na tajnom konzistorijumu ponovo popunio deset biskupija zapadne Rusije ili ih je čak tek tada stvorio.I to su razumije se samo po sebi bili . . . katolički bedemi protiv Sovjetskog Saveza.
Pri tom je Rim držao na oku pravoslavnu crkvu i to ne samo rusku.Počeli su se bojati još i pravoslavne Grčke kao ozbiljnog rivala , kada početkom dvadesetih godina nije izgledalo isključeno osvajanje Carigrada i učvršćivanje Grka u starom centru istočnog hrišćanstva.
Zato je Vatikan (istina ne jedini) ali presudno podstakao Francusku da pomaže Tursku i onda je ona slala Turcima iz Sirije topove , municiju i vojne savjetnike . . . zbog čega je skoro čisto muhamedanska Turska pod Mustafom Kemalom Ataturkom mogla da 1921/22. godine protjera hrišćanske Grke iz Male Azije.
A vatikanska intervencija je tek uslijedila.Iako je takođe i Sovjetska Rusija snadbijevala Turke oružjem i čak zaključila s njima u Moskvi 11.marta 1921. godine – na osnovu više intervencija Lenjina i Staljina –„ugovor o prijateljstvu i bratstvu“.
Zahvalna Turska u kojoj je do 1928. godine islam bio državna religija , sagradila je decembra 1921. godine Benediktu XV , još za života ,veliki spomenik u Carigradu . . . posvećen dobročinitelju koji je pružao nesebičnu pomoć bez ikakvog razlikovanja rase i religije.
Ipak to katolička apologetika . . . dovodi u vezu s papinim „mjerama pomoći“ za vrijeme svjetskog rata „bez obzira na vjersku,nacionalnu ili etničku pripadnost.A zapravo , zvanično se to drugačije i nije moglo deklarisati.
Ko je inače podigao spomenik Benediktu za njegovu „samarićansku službu“ - koja zapravo nije bila ni kap u moru , pa ipak . . . propagandistički trajno upotrebljivu?
Hrišćanska Njemačka? . . . Katolička Austrija?
Ne nego, muhamedanska Turska!
A njoj je protjerivanje (hrišćanskih)Grka iz Male Azije moralo značiti mnogo a . . . papsko milosrđe nimalo.
Bilo kako bilo . . . ali jedan dodatni slavni čin „nevjernika“ – njihov genocid nad Jermenima – baca najljepše svjetlo istorije spasenja , na rimsko insistiranje oko pomoći Turcima u oružju i na turske visoke počasti papi.
Turci su 1895/96 , 1909. i 1914/15. godine masakrirali ili umorili glađu najprije 200 hiljada,onda 600 000 hrišćanskih Jermena , takođe su oko 100 hiljada jermenskih žena i djevojaka odvukli u svoje hareme.
Diplomatske veze kurija je uskoro održavala ivičnim državama . . . Poljskom , Litvanijom , Letonijom ,Estonijom a na kraju i s Finskom.
Kao tzv.“Antemurale Christianitatis“ . . . branu protiv buntovne Rusije , vatikanska politika je težila da stvori katolički blok moći , od Litvanije preko Poljske , Bjelorusije i Ukrajine koja je pod atamanom Petruljom čak poslala sopstvenog zastupnika pri Rimskoj Stolici , sve do Mađarske i Austrije.Pri tome su se Benediktovi napori najtješnje podudarali s naporima Sjedinjenih Država . . . čija je monetarna i privredna hegemonija već ostavila snažan utisak na Vatikan.
Prije svega Amerika je naravno finansirala protestantske misije radi“dezintegrisanja pravoslavne Rusije“.Evangelisti nisu htjeli da ništa manje love u mutnom nego papa.Jedan posmatrač , Mek Kalah koji je 1923. godine u Varšavi vršio inspekciju “divizijskog štaba“ velike protestantske organizacije „za duhovno osvajanje Rusije“ , čije je „vojno sjedište“ bilo u Berlinu a „glavno sjedište“ u Londonu . . . mislio je čak da će uspjeh tih misionara „značiti pad jerođakona , jeromonaha , protojereja , arhimandrita , mitropolita , i patrijaraha . . . isto kao što je uspjeh revolucije 1917. godine značio pad komornika , državnih savjetnika , junkera , dvorskih dama , velikih knezova i – cara“.
Da bi došao u kontakt sa sovjetima , Benedikt XV je već s proljeća 1918. godine poslao prefekta Vatikanske biblioteke , Akila Ratija koji je četiri godine kasnije i sam postao papa , na političko informativno putovanje po istočnoj Evropi.Benedikt ga je naimenovao za“visitatore apostolico per la Polona“.Tek nakon dugotrajnih pregovora nunciju Pačeliju je pošlo za rukom da progura Ratijevo naimenovanje.
Budući papa , s kojim je Pačeli (i sam bivši papa)stajao u tijesnoj vezi i čije je prve korake na diplomatskom parketu lično vodio . . . trebalo je da bude kao apostolski vizitator nadležan i za baltičke države i čitavu Rusiju , ali mu je , ona , uprkos živahnom interesovanju ostala zatvorena.
Kada je Rati krajem maja 1918. godine stigao u Poljsku zemlja je još bila okupirana od Centralnih sila ali je ipak funkcionisalo Regentsko vijeće.U tom organu , koji je pripremao samostalnu Poljsku . . . Rimska crkva je imala odlučujući uticaj.
Stvarna glava Regentskog vijeća bio je varšavski nadbiskup ,Aleksandar Kakovski sekretar Regentskog vijeća , koji je takođe bio prelat.
Sada je trebalo Poljsku po mogućstvu ojačati i ponovo učiniti „predziđem hrišćanstva“.
„Vatikan“ javlja kratko nakon Ratijevog naimenovanja . . . bavarski poslanik , baron Riter „neće dopustiti da nedostaje najšira predusretljivost da bi , poslije raspada Austrougarske monarhije dobio u Poljskoj novo uporište katoličke crkve i bedem nasuprot antikatoličkim strujanjima sa istoka a Poljska će sigurno pokušati da se posluži pomoću crkve , kako bi ojačala svoj spoljnopolitički položaj prema ruskim ivičnim državama“.
Akile Rati , trostruki doktor . . . vodio je život naučnika.Kao diplomata bio je neiskusan i ovako je pisao svom gospodaru , pošto je 29. maja 1918. godine stupio na svoje mjesto u Poljskoj : „Bila bi moja najveća radost kada bih mogao da svoju krv prolijem zbog Rusije“.
Zapravo . . . Rati nije bježao , čak ni kad je bio licem u lice s Crvenom armijom pred Varšavom - sasvim svejedno da li su ga držali „pipci ateističkog komunističkog čudovišta“ ili kakva mekša šapica prestonice.
Početkom februara 1919. godine prenio je informaciju . . . jedan telegram iz Rima u kome papa Benedikt „svesrdno“ moli „gospodina Lenjina“ da migoljevskog nadbiskupa , monsinjora barona Ropa (od 1917. godine mitropolita cijele Rusije) „odmah“ pusti na slobodu.
Gospodin Lenjin koji je još u jesen 1918. godine upozorio drugove: „ U borbi protiv religioznih predrasuda mora se postupati izvanredno oprezno“ . . . povratno je telegrafisao kasnije poslije informacija petrogradske policije „da nadbiskup Rop nikad nije bio zatvaran , nego da se najprije radi o njegovom nećaku . . . Egonu Resiljeviču Ropu.
Prilikom svog prvog kontakta sa komunističkim bosom , papa je nasjeo jednoj glasini.I pored svega toga , nadbiskup koji je sovjetsku vladu rado nazivao „emisarima đavola“ ipak je uhapšen 19. aprila . . . (nikako slučajno) na dan napada poljskog šefa Pilsudskog na Vilnu.
Sovjetske su vlasti okrivile Ropa , za kolaboraciju sa Poljskom , ali su ga stavile samo u kućni pritvor u jednom moskovskom parohijskom stanu . . . gdje je smio da se dopisuje sa svojim zastupnikom u Rusiji , nadbiskupom Janom Đeplakom , pa i sa nuncijem Ratijem kome je katolička crkva u Rusiji takođe bila podređena..
Tek što je Rop 17. novembra 1919. godine opet bio slobodan - a put ka tome otvorio je komesar inostranih poslova Čičerin , samom nunciju - on je odmah otputovao za Varšavu!
Tamo je , na željezničkoj stanici . . . kako „Osservatore Romano“ radosno opisuje dočekan „uistinu trijumfalno“ ne samo od papskog nuncija i varšavskog nadpastira , nego takođe od poljskog vojnog biskupa . . . štaviše od komandanta grada!
Vatikanski list , koji opisuje Ropov prolazak kroz , do suza dirnuti , ljudski špalir (i u svojoj nenamjernoj komici , još pridodaje i „bijelu bradu“ crkvenog velikodostojnika , koju je„po boljševičkom običaju“ morao da pusti „jer oni vole bradu i dugu neskraćivanu kosu“).
Brbljao je svijetu takođe da je trebalo da nadbiskup Rop u noći između 20. i 21. maja bude strijeljan , mada citirana „Kronika“ njegove sopstvene naddijeceze , koja utvrđuje svaku pojedinost zatvorskog vremena . . . ne zna ništa o tome.
U međuvremenu je kardinal – državni sekretar Gaspari u martu ponovo , a i ovog puta na osnovu obavještenja iz „ozbiljnog izvora“ telegrafisao na francuskom , gospodinu Lenjinu „da vaše pristalice progone sluge Božije , prije svega one koji pripadaju ruskoj religiji . . . zvanoj pravoslavna (!)
Sveti otac Benedikt Vas preklinje da izdate stroge naredbe da duhovnici svake religije budu poštovani“.
Komesar inostranih poslova Čičerin , koji se potičući od ruskog prastarog plemstva , rado bavio muzikom i književnošću , telegrafisao je na to(takođe na francuskom) u jednom veoma rječitom , podrugljivom tekstu . . . koji , hmmm možda ipak odaje Lenjinov rukopis . . . „da Vaši ozbiljni izvori koje pominjete dovode Vas u zabludu“ jer se u „našoj zemlji“ ne događa ništa od onoga „što je prema pravoslavnima bilo pravilo tamo , gdje je vladala rimokatolička crkva“.
Izvijestio je o razobličenim „podvalama . . . kojima je kler varao narodne mase“.
Navodno „neuništive svete relikvije“ su otvorene , ali „pozlaćeni i dragim kamenjem načičkani grobovi“ nisu sadržavali ništa do“prašinom prekrivene trule kosti , vatu ,tkaninu , pa čak i ženske čarape“.
Nasuprot tome , narodni komesar inostranih djela žalio se u depeši „da nebrojena zlodjela , koja su počinili neprijatelji ruskog naroda - Čehoslovaci , vlade Kolčaka , Denjikina
i Petrulje , stranke koje su svojevremeno vladale u Poljskoj i imaju među svojim vođama katoličke nadbiskupe (a jezivo muče one borce za narodnu stvar koji im padnu šaka) koje su čak dale da se poubija misija našeg Crvenog krsta – nikada nisu kritikovani s Vaše strane.Glas humanosti , za koji se naša narodna revolucija bori , ne respektuju oni koji se smatraju Vašim pristalicama.U korist toga glasa iz Vaših usta nije došla ni jedna jedina riječ“.
|
Prijavite se
Registruj se
FAQ
Pretraga
